Ο κύριος παράγοντας που επηρεάζει την άνοδο της στάθμης της θάλασσας είναι η υπερθέρμανση του πλανήτη: προσθέτει νερό στους ωκεανούς από το λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων. Προκαλεί τη διαστολή του θαλασσινού νερού καθώς θερμαίνεται. Ωστόσο, η τοπική στάθμη της θάλασσας μπορεί να αυξηθεί πολύ πιο γρήγορα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, όπου η γη βυθίζεται (καθίζηση).
Η υπερθέρμανση του πλανήτη και η καθίζηση του εδάφους προκαλούνται τόσο από φυσικά όσο και από ανθρωπογενή φαινόμενα.
Οι φυσικές αιτίες της υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι για παράδειγμα οι αλλαγές στην τροχιά της γης και η διακύμανση της ηλιακής ακτινοβολίας. Το ισχυρό φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι η ανθρωπογενής αιτία της υπερθέρμανσης του πλανήτη: η υπερβολικές εκπομπές του C02 και των υπόλοιπων λεγόμενων αερίων του θερμοκηπίου, θερμαίνουν πολύ την ατμόσφαιρα.
Η αργή στρέβλωση του φλοιού είναι μία από τις κύριες φυσικές αιτίες καθίζησης, ενώ η εξόρυξη νερού, φυσικού αερίου και πετρελαίου συγκαταλέγονται μεταξύ των ανθρώπινων δραστηριοτήτων που προκαλούν και τη γη να υποχωρήσει.
Σήμερα οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν πρωτόγνωρες επιπτώσεις στο σύστημα της Γης. Τον τελευταίο αιώνα, η βαριά βιομηχανική ανάπτυξη προκάλεσε δραματικά την αύξηση του φαινομένου του θερμοκηπίου και με τη σειρά του τις παγκόσμιες θερμοκρασίες και τη στάθμη της θάλασσας σε μη βιώσιμα πλέον επίπεδα.